Item RTLZ: Hoortoestel nodig? Laat je geen oor aannaaien!

Wie een hoortoestel nodig heeft, moet oppassen. Let op dat een audicien geen onnodig duur hoorapparaat aanbeveelt, dat niet wordt vergoed door de zorgverzekering. Steeds meer slechthorenden krijgen een hoortoestel dat zij voor 100 procent zélf moeten betalen. De private markt is het afgelopen jaar explosief gestegen.

Sinds 2013 bemoeien zorgverzekeraars zich met de inkoop van hoortoestellen. De zorgverzekering vergoedt 75 procent en de consument betaalt zelf 25 procent. Door dit nieuwe systeem is de aanschafprijs van hoortoestellen met ruim 50 procent gedaald. Klinkt goed voor de consument, maar de hoorzorg gaat er niet op vooruit.

Private markt
Audiciens klagen dat het water hen aan de lippen staat, door de forse prijsdaling en de onderlinge moordende concurrentie. Er moeten vooral grote volumes gedraaid worden om voldoende omzet te halen. Tijd is geld, dus hoorapparaten worden vaak slechter afgesteld of audiciens wijken uit naar de private markt.

Dat zijn hoortoestellen die niet vergoed worden door de zorgverzekering, maar volledig betaald worden door slechthorenden. Dit is financieel aantrekkelijk voor audiciens, omdat daar meer winstmarge op zit. In 2015 ging het nog om 6 procent en inmiddels is dit aantal meer dan verdubbeld naar 14 procent. En deze toestellen kosten al snel een paar duizend euro per stuk.

3500 euro zélf betalen
De 84-jarige Cocky Borsboom draagt al zes jaar twee hoortoestellen. Zij was toe aan nieuwe en kreeg van haar audicien te horen dat ze zélf 3500 euro moest betalen. Ze vond dit bedrag absurd hoog. Ze bezocht een andere winkel, werd keurig geholpen en kreeg twee goed functionerende hoorapparaten die wél vergoed werden.

RTLZ sprak met diverse ouderen met soortgelijke ervaringen. Ze kregen stuk voor stuk hoortoestellen geadviseerd die ze volledig zelf moesten betalen. Of de vergoede hoorapparaten worden slechter afgesteld, waardoor slechthorenden kiezen voor ‘betere’ toestellen die ze compleet zelf moeten betalen.

• Nederland telt 1,4 miljoen slechthorenden. Voor veel mensen rust er nog steeds een taboe op het dragen van een hoortoestel, dus slecht een half miljoen mensen heeft ze.
• Je krijgt pas een hoortoestel vergoed als je 35 decibel gehoorverlies hebt.
• Er zijn 5 categorieën hoortoestellen (1 voor de lichte gevallen en 5 voor de zwaarste). De meeste mensen (vooral ouderen) zitten in categorie 3.
• Je mag als consument niet kiezen uit alle hoortoestellen die bestaan, maar slechts uit het aanbod dat zorgverzekeraars vergoeden in jouw categorie.
• Een gemiddeld hoortoestel kost 995 euro inclusief BTW. In 2014 werden er 156.400 verkocht.
• In 2014 ging er ruim 155 miljoen euro om in de hoorzorg.
• Nederland telt zo’n 600 hoorwinkels en die verkopen gemiddeld zo’n 338 hoortoestellen per jaar.
• Sinds 2013 is de aanschafprijs van hoortoestellen met 50 procent gedaald.

Luxe snufjes
Dit soort praktijken is niet in het belang van de slechthorende. Volgens audioloog Jan de Laat verbonden aan het LUMC is de kwaliteit van de hoortoestellen die door zorgverzekeraars vergoed worden vergelijkbaar met die in de private markt. Alleen hebben die laatste vaak luxere snufjes zoals bluetooth.

“Dat is niet voor iedereen noodzakelijk. Waarom zou iedereen in een Rolls Royce gaan rijden als je met een Opel Kadett ook prima uit de voeten kunt. Datzelfde geldt voor hoortoestellen. Je hebt er één nodig waarmee je goed kunt functioneren in het dagelijks leven”, zegt hij. Lees hier waar je op moet letten als je een hoortoestel nodig hebt.

Innovatie loopt achter
De twee brancheverenigingen voor audiciens (Kwaliteitsaudiciens en NVAB) ontkennen dat mensen omwille van geld dure toestellen krijgen aangesmeerd. Ze hebben andere verklaringen waarom de private markt hard stijgt. Het bedrag dat zorgverzekeraars betalen voor hun dienstverlening is volgens hen te laag om goede zorg te leveren. Volgens hen vergoeden zorgverzekeraars niet de nieuwste toestellen, waardoor de innovatie in Nederland vijf jaar achterloopt. Volgens de Kwaliteitsaudiciens krijgen slechthorenden een iPhone4 vergoed in het basispakket, terwijl er al een iPhone7 verkrijgbaar is.

Daarnaast kunnen consumenten niet voor een duurder hoortoestel kiezen en zelf een deel bijbetalen als ze extra wensen hebben. Het is het basismodel en anders niet. Anders moet de consument het volle pond betalen. Connect Hearing, een keten van 25 hoorwinkels, heeft sinds begin 2016 helemaal geen contract meer met zorgverzekeraars, met als gevolg dat de consument alles zelf moet betalen.

Tweedeling in de hoorzorg
Stichting Hoormij, de patiëntenvereniging van slechthorenden maakt zich zorgen over deze tendens. Volgens hen zijn er genoeg kwalitatief goede hoorapparaten die voor het overgrote deel vergoed worden. Angélique van Lynden zegt: “Alle slechthorenden hebben recht op een hoortoestel waarmee je goed functioneert. Betaal nooit meer dan de eigen bijdrage. Onderzoek toont aan dat iedereen binnen de verzekerde zorg een prima en adequaat hoortoestel kan krijgen.”

Hoormij vreest dat de race naar de bodem in de hoorzorg inmiddels is bereikt. “Door de keiharde onderhandelingen tussen zorgverzekeraars en audiciens worden uiteindelijk de patiënten de dupe. Zij worden steeds meer richting hoortoestellen geduwd die zij zelf moeten betalen. En er ontstaat een tweedeling in de zorg van mensen die het wél en niet kunnen betalen. Als de private markt steeds verder uitbreidt is het einde van de goede en verzekerde hoorzorg in zicht.”