Rouw herkennen bij gehoorverlies

Anne doet binnen vier maanden bij drie verschillende audiciens een proef met verschillende toestellen. Zij is opstandig en boos over hoe matig het klinkt en blijft betere resultaten najagen. Als ik haar vraag wat haar gehoorverlies met zich meebrengt en wat deze zoektocht haar oplevert, komt er een diepe zucht en probeert zij woorden te vinden. “Ik vind het zo moeilijk dat ik mijn voorheen uitstekende gehoor moet missen en mijn hobby, het repareren van audioapparatuur, achter me moet laten”. Als we een stappenplan maken voor hoe zij met de audioloog en audicien zou kunnen samenwerken en aan hen kan voorleggen wat haar frustraties en verwachtingen zijn, geeft dit overzicht. Zij deelt haar moeite en gemis met de audicien. Omdat hij begrip toont, geeft dit de rust om een toestelkeuze te maken. 

Rouwtaken bij gehoorverlies 

In het boek ‘Helpen bij verlies en verdriet’ benoemt Manu Keirse de zogenaamde rouwtaken voor het leren omgaan met verlieservaringen. Hij onderscheidt onder andere dit proces: het verlies onder ogen komen, de pijn van het verlies ervaren, het aanpassen aan de wereld na dit verlies. In het leren omgaan met de pijn en het gemis bij gehoorverlies tonen zich de rouwtaken die Manu Keirse schetst op velerlei manieren. En dat is ook mijn praktijkervaring, hetgeen blijkt uit de volgende voorbeelden.

Het taboe rondom gehoorverlies 

Als Cas bij de audicien is voor betere instellingen, durft hij haar niet te zeggen dat het niet goed klinkt. Het bezoek aan de audicien is confronterend en pijnlijk, vertelt hij. Hij voelt zich juist bij hoorspecialisten kwetsbaar met zijn gehoorverlies. Hij doet er alles aan om de audicien tevreden te stellen, zodat hij snel weg en naar huis kan. Hij heeft moeite om zijn toestellen te dragen. Diep in zijn hart is gehoorverlies een teken van zwakte.

Hij wil niet gehandicapt zijn. Als ik benoem dat dit een vorm van het rouwproces zou kunnen zijn en dat dit normale verschijnselen zijn, geeft dit hem een nieuwe kijk op zijn gedrag. We onderzoeken hoe de afspraak bij de audicien werkbaar kan worden. Samen met zijn partner bespreken we hoe hij er voor hem kan zijn tijdens zo’n afspraak. Voor Cas is het belangrijk dat de audicien tijd neemt om te luisteren. Zo lukt het wel om met en bij de audicien voldoende rust te organiseren voor betere instellingen en wordt hij milder over zijn gehoorverlies.

Rouw bij de partner

Rivka is tevreden met haar nieuwe toestellen. Haar man blijft echter klagen. Hij wil met Rivka kunnen praten zoals hij gewend was. Spontaan en vanuit de verte iets kunnen zeggen. Iets fluisteren. Hij kan er niet aan wennen dat dit niet meer gaat. Hij mist de Rivka die alles kon en voor wie niets te veel was.

Het helpt als de audicien hem meerdere keren voorlichting en uitleg geeft. Over dat het nodig is duidelijk te spreken en om elkaars gezicht goed te zien voor makkelijk verstaan. Dat een afstand van twee meter helpt voor de communicatie. Het gaat met gemopper, maar de echtgenoot van Rivka leert het wel, dankzij de audicien die iedere keer ook aandacht besteedt aan het proces van de partner.

Hoe herken jij aspecten van rouw in de begeleiding bij je klanten? Laat je van je horen via [email protected].

Wendelina schrijft over haar ervaringen uit de praktijk. Samen met haar team traint ze professionals zoals bedrijfsartsen, arbeidsdeskundigen, audiologen en audiciens.