Samen werken aan toekomstbestendige hoorzorg

Carmen de Jonge (NVAB): “Afgelopen najaar was het dan zo ver. Met velen waren we – op uitnodiging van de stichting SPHHM – verzameld op een mooi landgoed. Vanuit het verbetersignalement van het Zorginstituut ligt er immers een aantal opdrachten waarmee de hoorzorg voor cliënten beter moet worden.

En ieder heeft daarin zijn deel. Laat ik allereerst zeggen dat de afdronk aan het einde van de dag positief was. We zijn in gesprek met elkaar en iedereen deelt het gevoel dat er meer moet gebeuren dan een paar kleine aanpassinkjes. De sector is op allerlei tafels aan de slag. Grosso modo gaat het in al die discussies echter vooral over ‘geld’ en over ‘regels’”.

Te weinig geld, te veel regels

Qua geld is er te weinig; zo staat het macrobudget dat via de Zorgverzekeringswet richting hoorhulpmiddelen gaat, nagenoeg stil. Volgens de GiP databank bedroegen de uitgaven per gebruiker in 2023 1.020 euro (het overgrote deel van de gebruikers draagt twee hoortoestellen), slechts 3,4% meer dan in 2019. En dit terwijl de inflatie over al die jaren opgeteld volgens het CBS richting 18% gaat. Grondstoffen, energie, lonen, alles is duurder geworden. Geen wonder dat diverse branches aan de bel trekken – zo ook de audiciens.

Als het macrobudget niet omhoog kan, leg dan niet de rekening daarvoor bij de professional, maar geef bijvoorbeeld de klant de mogelijkheid bij te betalen. En van de regels zijn er te veel. Regels die ooit bedacht zijn vanuit een bepaald perspectief, maar zo opgeteld leiden tot een bureaucratie waar de klant en professional in vastlopen.

Zeker als dat leidt tot dubbels in vragenlijsten, waarvan het nut hier en daar ook betwijfeld wordt, en de vele handtekeningen die gevraagd worden gedurende het proces. Als hoorbranche zijn we hierop in ieder geval verenigd. Er moet urgentie gegeven worden aan het verminderen van regels. En geef daarbij alsjeblieft prioriteit aan de praktijk. Zij hebben er last van en hebben echt ideeën over hoe het wel kan werken.

Waar het in al die discussies echter te weinig over gaat, zijn de cliënt, de professional en de waarde die hoorzorg vertegenwoordigt voor mensen die weer mee kunnen doen. Laat staan de dubbele vergrijzing die ons te wachten staat en de groei aan mensen die gehoorverlies zullen gaan ervaren. Als we dat niet betrekken op de oplossing, dan ben ik bang dat we over een jaar nog steeds discussies voeren over protocollen en categorieën. De vraag is echter of de klant dan beter geholpen wordt en de professional ook echt het gevoel heeft zijn of haar werk goed te kunnen doen.

Naar een breder perspectief

Als hoorzorgbranche helpen wij vele mensen een actief en volwaardig bestaan te kunnen leiden. Het Eurotrack-onderzoek van 2022 wees uit dat 95% van de hoortoesteldragers verklaarde dat hoortoestellen de kwaliteit van leven verbeterde en 67% vond dat ze de stap eerder hadden moeten zetten. Willen we dat ook in de nabije toekomst waar kunnen blijven maken, dan moeten we naar een breder perspectief kijken.

Voorbij de regels die we nu kennen, denken aan waar we uit willen komen. We staan immers voor een enorme maatschappelijke opgave met steeds meer mensen met gehoorverlies. En daarvoor zijn nogal wat meer transities nodig dan alleen een nieuw protocol. Door een toekomstbeeld te schetsen, lukt het wellicht ook anders te kijken naar de huidige problemen – te weinig geld en te veel regels – en deze slimmer op te lossen.

Alleen ga je sneller, samen kom je verder

Vragen als ‘Wat moeten dan de veranderingen zijn?’ en ‘Waaraan moeten wij, samen met anderen, werken om te kunnen staan voor het belang van toegankelijke en betaalbare hoorzorg?’. Ik heb in bovenstaand overzicht een poging gedaan. Vul het aan en ga erover met elkaar in gesprek. Daaraan samen werken is toch een stuk aantrekkelijker dan ons te verliezen in protocollen. Dan werken we samen aan toegankelijke betaalbare hoorzorg die de levens van mensen tastbaar verbetert. Als we weten waar we samen naartoe willen, kunnen we ook de route bepalen. En dan graag in samenwerking met elkaar: alleen ga je sneller, samen kom je verder.

Carmen de Jonge