Column Jan de Laat: Hoortoestelinstellingen voor luisteren naar muziek

De afgelopen decennia is de aandacht bij hoortoestelfabrikanten vooral uitgegaan naar het verbeteren van de waarneming van spraak om de slechthorende zo goed mogelijk spraak te laten verstaan. Veel is bereikt, met als één van de hoogtepunten het onderdrukken van achtergrondgeluid tijdens het luisteren naar spraak. Vandaag wil de slechthorende nog meer. De kwaliteit van horen heeft veel te maken met de kwaliteit van leven. Als je vaak naar muziek luistert, dan wil je als slechthorende dat ook muziek kwalitatief goed weergegeven wordt door jouw hoortoestel(len) en gelukkig bieden de huidige (vaak hogere categorie) hoortoestellen steeds meer mogelijkheden om daaraan te voldoen, maar dat is geen sinecure. Met hulp van Noor Bremmers en Bartel Joostema, die bij verschillende hoortoestelfabrikanten werkzaam zijn en goed op de hoogte zijn van de verschillende instelmogelijkheden van hoortoestellen, met name als het gaat om muziekwaarneming, is onderstaand lijstje opgesteld.

• Muziekinstelling vastleggen in ‘muziek’-programma van hoortoestel, niet in ‘spraak’-programma
• Voldoende ingangsbereik (A/D-converter)
• Zo mogelijk lineaire versterking tot (bijvoorbeeld) 30 dB boven gehoordrempel
• Voldoende bereik lage frequenties, liefst lager dan de standaard (100 Hz)
• Verhoudingsgewijs iets meer versterking (enkele dB’s) in de lage tonen (tot 500 Hz)
• Voldoende instelkanalen (bij voorkeur 3 per octaaf met in alle kanalen compressors) om frequentiekarakteristiek zo goed mogelijk te ‘shapen’; voor muziek is vaak een wat ‘voller’ geluid beter
• Rondom gevoelige microfoon (real ear: simulatie pinna effect)
• Geen onderdrukking van impulsgeluiden
• Geen achtergrondlawaai onderdrukking
• Extra compressie ter voorkoming van peak clipping uitzetten
• Alle ‘windblock’, ‘noiseblock’, ‘echoblock’ functies uitzetten
• ‘Soundrecover’, ‘frequency transposition’, ‘frequency compression’ uitzetten
• Weinig of geen versterking > 3 kHz, om vervormde waarneming van de hogere ‘formanten’ (vanaf achtste boventoon) te vermijden
• Verhouding compressie/lineariteit zorgvuldig afwegen door uitproberen
• Last but not least: goed luisteren naar wat de musicus en muziekliefhebber ervan vindt

Waar het nu nog aan ontbreekt, is het testen van de muziekwaarneming. Gelukkig is ook op dit gebied de afgelopen tijd onderzoek verricht en zijn er op experimentele basis nieuwe testen ontwikkeld, waarover een volgende keer meer aan bod zal komen. Maar voor nu geldt: veel succes bij de instelling van hoortoestellen voor het beter waarnemen van muziek!

Reageer hier op de website op de column!