Column Jan de Laat: “Nieuw appèl: preventie van slechthorendheid”

We zijn heel blij met onze nieuwe columnist in Earline, heel bekend in hoorland: Dr. ir. Jan de Laat, klinisch-fysicus – audioloog bij Audiologisch Centrum (KNO) LUMC. Jan wordt de vaste columnist van het magazine en schrijft in de nieuwste Earline over ‘Nieuw appèl: preventie van slechthorendheid’. Lees ‘m hier. Reacties zijn welkom!

“Het festivalseizoen is alweer een flink eind gevorderd. De decibellen vliegen ons om de oren, Pinkpop, Parkpop, concerten in de Arena, de Ziggo Dome, boerderijfeesten; het lijkt erop dat we niet meer zonder onze dagelijkse portie geluid uitkomen. Toen ik kort geleden zelf in de Ziggo Dome was en op mijn smartphone geluidniveaus boven 110 dB(A) registreerde, zag ik toch ook heel veel bezoekers hun handen om de oren houden om het geluid te dempen en na afloop klagen over een piep in de oren. Zelfs DJ Armin van Buuren propageert het gebruik van oordoppen. Als we dat allemaal zouden doen, dan kan Armin met ’n gerust hart het totale geluidniveau 15 dB omlaag brengen, zodat de oordoppen weer uit mogen. Is dat de toekomst, ik ben bang van niet.

Ondertussen is de Nationale Hoorstichting nog steeds actief op dit gebied. De site www.oorcheck.nl is een groot succes, honderdduizenden jongeren hebben de site bezocht en de hoortest afgenomen. Qua belangstelling geen gebrek. Het besef dat teveel en te langdurig lawaai schadelijk is voor je oren begint langzaam tot iedereen door te dringen, maar er iets aan doen, dat gebeurt nog maar nauwelijks. Twee jaar geleden werd een convenant gesloten met de organisatoren van festivals en concerten waarin maatregelen afgesproken zijn, zoals het beperken van het geluidvolume. Maar ook dat convenant is nog niet genoeg. Daarom heeft het RIVM in Bilthoven van VWS opdracht gekregen om nieuwe maatregelen voor te stellen in overleg met de betrokkenen, hopelijk nog vóór het einde van dit jaar, zodat gemeenten meer tools in handen hebben om bijvoorbeeld al dan niet vergunningen te verstrekken.

Maar er is meer. Het gaat niet alleen om preventie van gehoorschade door lawaai. Het gaat ook om preventie van de gevolgen van slechthorendheid, bijvoorbeeld onder ouderen. We weten allemaal dat, als we ouder worden, het gehoor achteruit gaat. Gemiddeld is een 70-jarige aan hoortoestellen toe. Je kan ook zeggen dat de helft van alle 70-jarigen (en ouder) nuttig gebruik zou kunnen maken van hoortoestellen. Maar we hebben helaas te maken met het fenomeen, dat je misschien wel 10 jaar te lang wacht met het dragen van hoortoestellen nadat de eerste indicatie zich voordoet, 35 dB gehoorverlies in het spraakgebied. Naar verluidt ligt de situatie in Denemarken gunstiger: meer dan tweemaal zoveel ouderen dragen hoortoestellen in vergelijking met Nederland. Waarschijnlijk is dat te verklaren door een grotere sociale controle. Je wordt er eerder toe aangespoord om iets aan je gehoorprobleem te doen om er weer ‘bij te horen’. Door verbeterde communicatiemogelijkheden is de sociale participatie daardoor groter, wat natuurlijk niet zo gek is in onze participatiemaatschappij. Inmiddels heeft de WHO dit fenomeen opgepakt. Op 30 mei jl. werd een resolutie* bekrachtigd. Het afgelopen jaar zijn maatregelen voorbereid, die nu gepropageerd worden. Alle deelnemende landen wordt gevraagd actie te ondernemen, en dan gaat het onder andere om ‘to improve access to affordable, cost-effective, high-quality, assistive hearing technologies’. VWS is hiermee bezig, er is druk gezet om dit ‘manifest’ te ondertekenen en in actie te komen. In Genève wordt voor het vervolg een toolkit ontwikkeld.

Gelukkig zijn we met de awareness al bezig: ouderen worden aangespoord de Nationale Hoortest te doen (www.hoorstichting.nl/testen/hoortesten) en actie te ondernemen als je gehoor je in de steek laat. Het gebruik van oortjes is heel normaal geworden zodat je, als je ietsje ouder bent, je gemakkelijk en zonder schaamtegevoel ‘hoorhulpjes’ kunt gaan dragen, die ’n poosje later weer vervangen worden door vernuftige hoortoestellen. Schreeuw het van de daken (niet te hard): “Blijf erbij horen”, nu het nog kan!”

Jan de Laat, klinisch-fysicus – audioloog